Published Date : 2018-05-15 (Modified Date : 2018-07-01)
- सहभागितामूलक वन व्यवस्थापनवाट प्राप्त हुने वन पैदावार समेतको प्रयोग गरी वन उद्यम प्रवर्द्धन गर्न आवश्यक राष्ट्रिय नीतिगत, कानूनी, मापदण्ड एवं कार्यविधिगत मार्गदर्शनको निर्माण र समन्वय सम्वन्धी कार्यहरु समेत यस महाशाखाले गर्नेछ । यस महाशाखाका मूख्य कार्यहरु निम्न बमोजिम हुनेछन्ः
- संरक्षणमुखी, उत्पादनमुखी एवं पर्यापर्यटन प्रवर्द्धनमुखी सामुदायिक वनहरुमा दिगो व्यवस्थापनको सिद्धान्त बमोजिम व्यवस्थापन गर्न आवश्यक राष्ट्रिय नीति एवं मापदण्ड तयारी सम्बन्धी कार्यहरु,
- उत्पादनमूखी सामुदायिक वनहरुको दिगो / वैज्ञानिक व्यवस्थापनका राष्ट्रिय आधार र सूचकहरु निर्माणका लागि आवश्यक सहजीकरणका कार्यहरु,
- सामुदायिक वनहरु भित्रका वन्यजन्तुको संरक्षणका लागि आवश्यक राष्ट्रिय नीतिगत व्यवस्था गर्ने,
- सामुदायिक वन भित्रको केही उपयुक्त भाग, समूह भित्रका अति विपन्न तथा विपन्न वर्गको लागि विनियोजन गरी छिटो प्रतिफल दिने काष्ठ, डालेघाँस तथा जडिबूटी एवम् गैरकाष्ठ वन पैदावार खेती विस्तार गर्न आवश्यक राष्ट्रिय नीतिगत एवं मापदण्ड सम्बन्धी आवश्यक कार्यहरु गर्ने,
- समूहको कोष परिचालन बारे राष्ट्रिय नीति एवं कानून निर्माण सम्बन्धी कार्यहरु गर्ने गराउने,
- सामुदायिक वनको पहिलो, दोश्रो, तेश्रो पुस्ता लगायतका सवालहरु सम्बोधन हुने गरी समसामयिक नीति तर्जुमामा आवश्यक सहजीकरण गर्ने,
- परम्परागत वन उपभोक्ता, हालका उपभोक्ता, टाढा र नजिकका उपभोक्ता र सम्बन्धित सामुदायिक वनको संरक्षण, सर्म्बर्द्धन, व्यवस्थापन र सदुपयोग सम्वन्धी आवश्यक राष्ट्रिय मापदण्ड निर्माण गर्ने गराउने,
- सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहहरुको संस्थागत दिगोपना, समावेशी प्रतिनिधित्व एवं निर्ण्र्ााप्रक्रियामा सहभागिताको लागि नीतिगत कार्यहरु गर्ने गराउने,
- सहभागितामूलक वन डढेलो नियन्त्रण एवं रोकथामका लागि राष्ट्रिय सूचना पद्धतिको निर्माण सम्वन्धी कार्यहरु गर्ने गराउने,
- वन श्रमिक, वन हेरालु, सामुदायिक वनहरुको संरक्षण, व्यवस्थापनमा आवश्यक दक्ष जनशक्तिको योग्यता तथा कार्यसूचीको राष्ट्रिय मापदण्ड निर्माण सम्वन्धी कार्यहरु गर्ने गराउने,
- मध्यवर्ती सामुदायिक वनको संरक्षण र उपयोग सम्वन्धमा समिति, समूहको गठन र कार्य विवरण सम्वन्धी राष्ट्रिय मापदण्ड र नियमन सम्वन्धमा आवश्यक सहजीकरण गर्ने गराउने,
- विपन्नमूखी कबुलियती वन एवं उपभोक्ता समूहहरुको संस्थागत दिगोपना सम्वन्धी राष्ट्रिय मापदण्ड निर्माण गर्ने गराउने,
- नेपालको संविधान बमोजिम संघीयता कार्यान्वयनको सर्न्दर्भमा सहभागितामूलक वन व्यवस्थापन पद्धतिहरुको स्थानीय, प्रदेश एवं केन्द्रीय तहसंगको अन्तरसम्वन्ध एवं समन्वय सम्बन्धी आवश्यक राष्ट्रिय कार्यविधिको निर्माण गर्ने गराउने,
- कबुलियत समाप्ति पछि वनको अवस्था र हैसियतमा कमी आउन नदिई वनको निरन्तरता कायम राख्न अपनाउनु पर्ने आवश्यक नीतिगत एवं अन्य व्यवस्थाको लागि सहजीकरण गर्ने गराउने,
- वनको अवस्थिति, उपभोक्ताहरुको बसोवासको भौगोलिक अवस्था, वनस्रोतको अवस्था एवं क्षेत्रफलका आधारमा सहभागितामूलक वन व्यवस्थापन पद्धतिको छनौट सम्बन्धी राष्ट्रिय नीति एवं मापदण्ड निर्माण गर्ने गराउने,
- साझेदारी वनको समूह, स्थानीय, प्रदेश एवं केन्द्रसंगको साझेदारिता, लाभको वितरण सम्वन्धी राष्ट्रिय नीतिगत व्यवस्थाको लागि आवश्यक समन्वय तथा सहजीकरण गर्ने गराउने,
- चक्ला बनको दिगो व्यवस्थापन सम्बन्धी राष्ट्रिय मापदण्ड एवं कार्यविधि निर्माण गर्ने गराउने,
- धार्मिक वन स्वीकृति एवं कार्यान्वयनका लागि राष्ट्रिय नीतिगत एवं समसामयिक कानूनी सुधारको लागि आवश्यक सहजीकरण गर्ने गराउने,
- वनदेखि टाढा वसोवास गर्ने वन उपभोक्ताहरुको लागि निजी वन, कृषि वन एवं र्सार्वजनिक जग्गामा वन विकास सम्वन्धि नीति निर्माण एवं आवश्यक सहजीकरण गर्नेर्े गराउने,
- वन तथा वनजन्य उद्योगको लागि कच्चा पदार्थ उपलव्ध गराउने सम्बन्धी नीतिगत प्रस्ताब पेश गर्ने गराउने,
- सहभागितामूलक वन व्यवस्थापन समूहहरुको क्षमता विकास, हरित रोजगारी तथा उद्यम विकासको लागि राष्ट्रिय मार्गदर्शन निर्माण, समन्वय तथा सहजीकरण गर्ने गराउने,
- वन पैदावारमा आधारित उद्यम विकास गरी रोजगारी सृजना गर्ने र निकासी तथा पैठारीलाई प्रोत्साहन गर्न मापदण्ड तयार पर्ने,
- उच्च मूल्यका वन, वनजन्य प्रजातिको उत्पादन, प्रववर्द्धन र बजारीकरण प्रवर्धन सम्वन्धी प्रस्ताब पेश गर्ने गराउने,
- वन तथा वनजन्य उद्योगको लागि कच्चा पदार्थ उपलव्ध गराउने सम्बन्धमा मापदण्ड तयार गर्ने वारे नीतिगत कार्य गर्ने । साथै सो सम्वन्धी राजश्व, शुल्क, महशुल आदिको वारेमा राय प्रतिक्रिया उपलब्धे गर्ने गराउने,
- वनजन्य उद्योग र कच्चा पदार्थहरुको प्रबन्ध सम्बन्धमा अन्तर विभागीय एवं अन्तर मन्त्रालय समन्वय र सर्म्पर्क सम्बन्धी कार्य गर्ने गराउने,
- राष्ट्रिय / अन्तरराष्ट्रिय गोष्ठीको आयोजना, समन्वय, सहभागिता सम्बन्धी कार्यहरु गर्ने गराउने,
- अन्तरराष्ट्रिय प्रतिवद्धताबमोजिमका राष्ट्रिय प्रतिवेदन निर्माण गरी पेश गर्ने ।
शाखाहरु
- सामुदायिक तथा कबुलियती वन शाखा
- साझेदारी तथा चक्ला वन शाखा
- वन उद्यम प्रवर्द्धन शाखा
